Winde vissen

Wat is een winde?

De winde (Leuciscus idus), ook wel zilverwinde (Leuciscus idus hilarus) of windvoorn genoemd, is een zoetwatervis die behoort tot de grotere reofiele karperachtigen. Binnen de karperachtigen behoort de winde tot de familie eigenlijke karpers (Cyprinidae) of beter bekend als voorn. Voorn is dan ook een verzamelnaam voor een aantal vissoorten die tot deze familie behoren, zoals bijvoorbeeld de kopvoorn en ruisvoorn. Naast de zilverwinde bestaat ook de goudwinde (Leuciscus idsu melanotus) en de blauwe winde (Leuciscus dus caeruleus).

Hoe herken je een winde?

De winde kan je herkennen aan een aantal factoren. Zo is het oog van de winde kleurloos, heeft het rozerode vinnen, een grote bek en zijn ze vaak zilverkleurig aan de zijkanten. Grote exemplaren worden wat bronskleuriger en hebben ook vaker een dikkere lichaamsbouw. Verder heeft de winde relatief kleine schubben. Net als de karper heeft de winde keeltanden. Een winde kan je onderscheiden aan andere voornsoorten door het aantal schubben te tellen. Zo heeft een winde 55-61 schubben en een blankvoorn bijvoorbeeld 39-48 schubben.

De groei en leeftijd van de winde

De winde is een vis die relatief snel groeit. Zo kan de vis na ongeveer 6 jaar al een lengte van 30 cm bereiken. Na 3 à 4 jaar is de winde geslachtsrijp. Een winde kan een maximale lengte bereiken van rond de 80 cm en wel 15 jaar oud worden. Een winde van rond de 50 cm is dan ook geen zeldzaam exemplaar. De winde heeft rond de 50 à 60 cm een gewicht van 1,5 kg.

Wat eet de winde?

De winde is een omnivoor en eet dus zowel plantaardig als dierlijk voedsel. Net als de vele andere vissoorten begint het dieet van de jonge windes bij dierlijk plankton. Naarmate ze groter worden veranderd het dieet naar voornamelijk dierlijk voedsel, zoals insecten, slakken, mossels en kleinere witvissen. Naast het dierlijk voedsel eet de winde ook waterplanten.

Waar komt de winde voor?

De winde is een oeroude Europese vis die al sinds het Pleistoceen (2,5 miljoen jaar geleden) in Europa aanwezig is. De winde houdt van stromende wateren en meren. En is te vinden van Noordwest-Europa tot heel diep in Siberië. In Nederland is de winde overal te vinden. Het is dan voor de Nederlandse begrippen een vrij algemene soort. De winde vind je in Nederland vooral in de grotere rivieren en de wateren die daarmee in verbinding staan.

De migratie van de windes

Van nature is de winde een trekvis, waarbij het de system van grotere rivieren en/of meren nodig heeft om de migratie mogelijk te maken. De vis trekt in grote scholen stroomopwaarts. Het migratiegedrag van de windes wordt nog veel onderzocht. Wel is al aangetoond dat de windes individueel trekgedrag vormen. Zo gaan ze niet allemaal naar dezelfde plek toe, maar verschilt dit van enkele meren verderop tot wel 100 km van hun huidige plaats. Sommige groepen windes vertonen zelfs speciaal gedrag. In een onderzoek naar de rivier Kävingeån in Zuid-Zweden door Cala (1970) werd ondervonden dat de windes na de paai en in de zomer in de zee verblijven.

Wat maakt een winde uniek?

De winde heeft net als de zalm de bijzondere gave om springend over barrières stroomopwaarts te komen. Alhoewel de zalm hier wel een stuk beter in is. Zo kan de winde hoogtes bereiken van 0,25 tot 0,50 cm. Voor de migratie van de winde zijn vistrappen van belang. Hierdoor kan de vis met behulp van deze vispassage en zijn unieke gaven zijn paaigronden bereiken.

Vijand van de winde

Vooral de jonge windes staan op het menu van grotere roofvissen, zoals de snoek, snoekbaars, baars en roofblei. Ook visetende vogels zoals de fuut en aalscholver lusten graag een winde. De winde zelf heeft weinig concurrentie met zijn soortgenoten. Wel hebben windes concurrentie op het gebied van voedsel en schuilplaatsen met brasems, karper, kolblei en de baars.

Hoe vis je op winde?

Vissen op winde doe je het beste met een lichte hengel tussen de 3 à 4 meter, enkele grammen werpgewicht en een sterke haak. Maar ook een matchhengel, lichte spinnerhengel of een karperhengel voldoet prima. Voor de winde ga je naar rivieren met stromend water of grote meren. Doordat de winde een omnivoor is kan je gebruik maken van diverse vistechnieken om de winde te vangen. Denk hierbij aan het vissen op winde met een drijvende broodkorst met een vlokdobber. Maar ook winde vissen vanaf de bodem, zoals met een standaard montage om voorntjes te vangen werkt prima. Ook statisch vissen met kleine pop-ups wilt ook werken. Tot slot is het zelfs mogelijk om met klein kunstaas een winde te vangen of zelfs te vliegvissen op winde. Vrijwel veel diversiteit en vele manieren om met plezier om de winde te vissen.

Tip voor het vissen op de winde is om gebruik te maken van een lichte hengel. Hierdoor maak je de gevechten tussen jou en de winde spectaculair en heel je veel plezier uit het vissen op windes.

Wat heb je nodig voor het vissen op windes?

• Lichte hengel 3 à 4 meter, matchhengel, karperhengel of lichte spinnerhengel
• Redelijke kracht vislijn, maar niet te zwaar
• Sterke haak
• Enkele loodjes voor het werpgewicht
• Een dobber (vlokdobber, pen of standaard dobber)
• Schepnet
• Aas (brood, larven, kleine pop-ups, kunstaas)

Doordat de winde redelijke formaten kan bereiken tot wel 80 cm is het gebruik van een schepnet aan te raden.

Welke aas voor winde?

• Brood
• Insectenlarven
• Boilies
• Pop-ups
• Kleine witvis
• Kunstvliegen
• Klein kunstaas

Brood is toch wel de topper voor het vissen op de winde. Vissen met een broodkorst werkt als geen ander.

Wanneer is de beste tijd om te vissen op winde?

In de ochtend en avond zijn de beste tijdstippen om gericht te vissen op de winde. Gedurende deze tijd zijn ze actiever in het azen. Windes foerageren aan het wateroppervlak en laten zelden wat aas leven wegkomen. Ze zwemmen vaak in groepen of scholen tegen de stroom of wind in als ze aan het oppervlak aan het jagen zijn. Ze doen dit op een sloom tempo en maken vaak boeggolven. Soms krijg je zelfs een stuk van het lichaam van de winde te zien. In de zomer valt nog op te merken dat wanneer het heel warm is de windes niet echt in actie komen. Hierdoor kan je beter wachten totdat het wat afkoelt om te vissen op windes. Dus later op de dag in de avond bijvoorbeeld of vroeg in de ochtend.